تمرینات اینتروال در برنامه بدنسازی و فیتنس معجزه‌ای برای چربی سوزی

در برنامه بدنسازی اینتروال به این صورت است که زمان تمرین یا ورزش را به دو قسمت فعالیت و استراحت تقسیم می کنی.

 

مثلا ۳۰ دقیقه در جا زدن را در نظر می گیری اما به صورت ۲ دقیقه فعالیت سریع (شدید) و دو دقیقه استراحت یا راه رفتن آرام و به همین صورت تا ۳۰ دقیقه تمام شود.

در این روش معمولا زمان فعالیت و استراحت برابر است.

در این روش حتما باید مرحله ی گرم کردن و سرد کردن اجرا شود و چون ممکن است بدن پس از ورزش خشک و سفت شود باید حرکات کششی پس از ورزش انجام شود.

مزایای اینتروال:

۱- این تمرینات فیتنس موجب سوختن چربی کل و کالری بیشتری می شود.

۲- اینتروال سیستمی ایده ال در بدنسازی برای چربی سوزی است که مانند برنامه غذایی خوب عمل می کند.

۳- هدف در این سیستم سوزاندن کالری است.

۴- در برنامه فیتنس و یا بدنسازی تمرینات اینتروال تمرینات هوازی با شدت نسبتا بالا محسوب می شوند به همین دلیل برای کاهش چربی خون و کاهش وزن بهترین نوع تمرین ها هستند.

۵- انرژی مورد نیاز برای این تمرینات هوازی از گلوکز و چربی تامین می شود.

۶- از نظر شدت فعالیت سطح بسیار بالایی دارند.

۷- بدن فرد تا مدت زمان بیشتری پس از خاتمه ی ورزش به کالری سوزی ادامه می دهد.

۸- کارایی قلب را برای فعالیت های طولانی مدت افزایش می دهد.

۹- کارایی ۴۵ دقیقه اینتروال در برنامه  بدنسازی خانم ها و آقایان حتی از تمرین عادی یک ساعت و نیمی هم بیشتر است.

۱۰- کارایی تمرینات اینتروال به صورت دو روز در هفته حتی از کارایی تمرینات عادی به صورت ۶ روز در هفته هم بیشتر است.

۱۱- می توان این تمرینات را به صورت یک روز در هفته شروع و بعد از مدتی آن را بیشتر کرد.

۱۲- برای کسانی که وقت کمی برای ورزش کردن دارند بسیار خوب است چون در مدت محدود نتایج بسیار خوبی برای فرد دارد

در برنامه بدنسازی اینتروال به این صورت است که زمان تمرین یا ورزش را به دو قسمت فعالیت و استراحت تقسیم می کنی.

 

مثلا ۳۰ دقیقه در جا زدن را در نظر می گیری اما به صورت ۲ دقیقه فعالیت سریع (شدید) و دو دقیقه استراحت یا راه رفتن آرام و به همین صورت تا ۳۰ دقیقه تمام شود.

در این روش معمولا زمان فعالیت و استراحت برابر است.

در این روش حتما باید مرحله ی گرم کردن و سرد کردن اجرا شود و چون ممکن است بدن پس از ورزش خشک و سفت شود باید حرکات کششی پس از ورزش انجام شود.

مزایای اینتروال:

۱- این تمرینات فیتنس موجب سوختن چربی کل و کالری بیشتری می شود.

۲- اینتروال سیستمی ایده ال در بدنسازی برای چربی سوزی است که مانند برنامه غذایی خوب عمل می کند.

۳- هدف در این سیستم سوزاندن کالری است.

۴- در برنامه فیتنس و یا بدنسازی تمرینات اینتروال تمرینات هوازی با شدت نسبتا بالا محسوب می شوند به همین دلیل برای کاهش چربی خون و کاهش وزن بهترین نوع تمرین ها هستند.

۵- انرژی مورد نیاز برای این تمرینات هوازی از گلوکز و چربی تامین می شود.

۶- از نظر شدت فعالیت سطح بسیار بالایی دارند.

۷- بدن فرد تا مدت زمان بیشتری پس از خاتمه ی ورزش به کالری سوزی ادامه می دهد.

۸- کارایی قلب را برای فعالیت های طولانی مدت افزایش می دهد.

۹- کارایی ۴۵ دقیقه اینتروال در برنامه  بدنسازی خانم ها و آقایان حتی از تمرین عادی یک ساعت و نیمی هم بیشتر است.

۱۰- کارایی تمرینات اینتروال به صورت دو روز در هفته حتی از کارایی تمرینات عادی به صورت ۶ روز در هفته هم بیشتر است.

۱۱- می توان این تمرینات را به صورت یک روز در هفته شروع و بعد از مدتی آن را بیشتر کرد.

۱۲- برای کسانی که وقت کمی برای ورزش کردن دارند بسیار خوب است چون در مدت محدود نتایج بسیار خوبی برای فرد دارد

 

پروهورمون چیست و آیا در برنامه بدنسازی و مکمل های ورزشی ضرر دارد؟

دسته ای از مکمل های غذایی در بدنسازی و تمرینات بدنسازی که ظرف دهه گذشته به بازار امده اند، پروهورمون ها می باشند.

✅علیرغم وجود این مکمل ها به مدت بیش از ۱۰ سال در بازار هنوز بسیاری از مربیان و ورزشکاران ما با آن آشنایی ندارند و آن را به عنوان هورمون می شناسند.

 

✅از نظر لغوی در برنامه بدنسازی و مکمل های ورزشی: پروهورمون به معنای پیش هورمون است. یعنی ماده ای که در بدن تبدیل به هورمون می گردد.

 

✅این پروهورمون ها نیز انواع مختلف و بسیار متنوعی دارند. اما بیشترین گروه آنها روی افزایش سطح هورمون تستوسترون بدن موثر می باشند و در رشته فیتنس و بدنسازی به عنوان یک مکمل بدنسازی در برنامه ی بدنسازی حجمی مورد استفاده قرار می گیرد.

✅برای آشنایی با مکانیسم عمل آنها لازم است ابتدا فیزیولوژی نرمال عملکرد هورمونال بدن را بدانیم.

✅در بدن غده ای به نام هیپوفیز در مغز وجود دارد که از قسمت قدامی آن ۶ نوع هورمون به داخل خون ترشح می شود، که دو نوع از این هورمون ها که به نام fsh و lh هستند روی بیضه ها اثر می کنند و بدین ترتیب باعث افزایش تعداد اسپرم ها و افزایش تولید تستوسترون در بیضه ها می گردند.

 

✅پس هرگاه میزان اسپرم سازی کم شود و یا میزان تستوسترون بدن کم شود، هیپوفیز با افزایش fsh و lh بر این مشکلات غلبه می کند. البته خود هیپوفیز نیز به طور مستقل عمل نمی کند  بلکه تحت تاثیر غده ای دیگر به نام هیپوتالاموس می باشد که فرمان افرایش یا کاهش ترشح fsh و lh را می دهد.

✅لذا اثر تحریکی مغز بر بیضه ها از بین می رود. نتیجه این پیامد در طولانی مدت کوچک شدن و کاهش عملکرد بیضه ها و کاهش تعداد اسپرم هایی می شود که این اساس علت عوارض جانبی استرویید ها روی بیضه هاست.

✅برای جبران این مشکل و جلوگیری از بروز عوارض فوق پروهورمون ها به بازار آمده اند.

✅پروهورمون هایی که روی سیستم هورمونی تستوسترون بدن اثر می کنند باعث کاهش ترشح fsh و lh نمی شوند، بلکه باعث افزایش آن ها نیز می شوند.

پس در برنامه بدنسازی و مکمل های ورزشی نه تنها باعث کاهش عملکرد بیضه ها نمی شوند بلکه باعث افزایش عملکرد آنها و افزایش تولید تستوسترون هم می گردند.

✅البته بسیاری از پروهورمون ها که در برنامه غذایی و مکملی بدنسازی مورد استفاده قرار می گیرد با اثر بر روی غده آدرنال یا فوق کلیه نیز می توانند باعث افزایش میزان تستوسترون بدن گردند چون در غده فوق کلیه نیز به طور نرمال ( هم در زنان و هم در مردان) مقادیری هورمون مردانه ترشح می گردد.

 

✅میزان اثرات پروهورمون ها خیلی کمتر از استروییدهای انابولیک است که مربیان بدنسازی در برنامه های رژیم افزایش حجم به شاگردای خود توصیه می کنند. اما در عوض بدون عارضه جانبی هستند.

✅مصرف پروهورمون ها برای کسانی که تمایل به مصرف استرویید ندارند و علاقه مند یک بدن روش تمرین فیتنس و تغذیه ورزشی در پرورش اندام هستن بسیار مناسب است.

 

اهداف علم ارگونومی

  نیروی انسانی ، کار و بهره وری ، تولید و صنعت واژه هایی هستند که با یکدیگر ارتباطی تنگاتنگ دارند. زمانیکه سخن از بهره وری نیروی انسانی پیش می آید انسان به عنوان یک اپراتور یا بعنوان یک عامل حرکت و نیرویی فعال مطرح می شود. دقت و کارآیی افراد در مشاغل مختلف از حرف خدماتی ، تحقیقاتی و آموزشی گرفته تا کشاورزی و صنعتی ، جزو عوامل مهم در بهره‌وری  نیروی انسانی می باشد. بهره وری نیروی انسانی تنها محدود به انجام فعالیت های شغلی کاربران نیست. به بیان دیگر ، موضوع بهره وری با هر نوع فعالیتی که افراد  انجام می دهند چه درقالب تولید و چه در قالب مصرف مرتبط می باشد.درحال حاضر تقریباً 45% جمعیت دنیا و حدود 58% افراد بالای 10 سال در شمار نیروی کار جهان محسوب می شوند. ارگونومی محل کار(ergonomics in work place) بالطبع اگر بخواهیم کـاربـری کلیـه مصـرف کنندگان محـصـولات مختلف را نیز به این آمار اضافه کنیم ، کلیه افراد بشر با بحث بهره وری موضوعیت  پیدا می کنند اما سخن اینجاست که چگونه می توان کارآیی افراد را افزایش داد. در دنیای کنونی که علوم مختلف سریعاً درحال رشد و پیشرفت می باشند انتظار می رود که بخشی از مباحث علمی به این مهم یعنی ارتقاء بهره وری جامعه توجه ویژه داشته باشند.ارگونومی با طراحی سیستمهایی که افراد در آن کار می‌کنند سر و کار دارد. ارگونومی متشکل از دو کلمه یونانی ergon بمعنی کار و nomos بمعنی قانون است. تمامی سیستمهای کار شامل جزء انسانی و جزء ماشینی است که در محیط کار قرارگرفته‌اند. به هنگام طراحی هر سیستمی(طراحی ارگونومی(ergonomics design)) که انسانها و ماشینها به منظور تولید محصولی در کنار هم کار می‌کنند باید ویژگیهای افراد درگیر کار را شناخته و این ویژگیها را هنگام طراحی مدنظر قرار دهیم. این عمل کارکرد اصلی ارگونومی است.

 

  علم مهندسی عوامل انسانی یا ارگونومی که علمی انسان محور است با ارائه الگوهای نوین و کاربردی ، ابزاری کارآمد هم برای تولیدکننده و هم برای مصرف کننده محسوب می شود. ارگونومی علمی است که ضمن توجه به سلامت نیروی انسانی(ارگونومی ویژه یا برای افراد معلول و ناتوان (ergonomics specialist)) به تولید و بهره‌وری بطور دقیق می‌نگرد. این علم با هدف اصلاح شرایط سیستم های کار، روشهای طراحی ایستگاههای کار ، ابزار آلات و همچنین کنترل روشهای عوامل زیان آور محیطی را تشریح می کنند و با عنایت به مبانی رفتارشناسی انسانی ، ساختار عوامل یادشده را با خصائص انسانی مطابقت می دهد. با توجه به آنچه تاکنون ذکر شد اینگونه بنظر می رسد که ارگونومی با علوم دیگر ازجمله مهندسی صنایع ، مهندسی ایمنی ، مدیریت ، طراحی صنعتی ، مکانیک و بیومکانیک ، روانشناسی ، جامعه شناسی و مرتبط باشد.

هدف ارگونومی اطمینان از برآورده شدن نیازهای انسان برای انجام کار بصورت ایمن و اثربخش در طراحی سیستمهای کار است.طی‌ دهه‌های‌ گذشته‌ نقش‌ حیاتی‌ ارگونومی‌ در بهبود کیفیت‌، افزایش‌ بهره‌وری‌، بهبود کیفیت‌ زندگی‌ کاری‌، ایمنی‌ وکارایی‌ کلی‌ سازمان‌ مشخص‌تر شده‌ است‌. متخصصان‌ ارگونومی‌ با بهینه‌ کردن‌ تناسب‌ بین‌ انسان‌، ماشین‌، محیط وسازمان‌ کارایی‌ انسان‌ و سیستم‌ها را بهبود بخشیده‌اند. در حال‌ حاضر توجه‌ به‌ ارگونومی‌ از حد یک‌ ابزار فراتر رفته‌ و به‌یک‌ استراتژی‌ جهت‌ بهبود کیفیت‌ و بهره‌وری‌، ایجاد محیط کار مناسب‌، پیشگیری‌ از حوادث‌ و بیماری‌های‌ ناشی‌ از کارو بهبود راندمان‌ و عملکرد انسان‌ تبدیل‌ شده‌ است‌.سیستمهای کار، سیستمهای جهت‌دار و هدفمندی هستند که خروجی مشخصی را ارائه می‌کنند. معنای کار، کوشش برای رسیدن به یک هدف است که این تعریف مناسب تر از تعاریف دیگر یعنی حاصلضرب نیرو در جابجایی یا افزایش فعالیت متابولیک بالاتر از سطح پایه است. پیچیدگی سیستم کار با افزایش اجزای ماشینی یا انسانی یا با وسیع تر شدن محیط بیشتر می‌شود. هر یک از اجزای سیستم کار می‌تواند با دیگر اجزاء بطور مستقیم یا غیرمستقیم در تعامل باشد.حیطه عمل ارگونومی بی‌نهایت وسیع بوده و محدود به کاربرد خاصی نیست.

  نیروی انسانی ، کار و بهره وری ، تولید و صنعت واژه هایی هستند که با یکدیگر ارتباطی تنگاتنگ دارند. زمانیکه سخن از بهره وری نیروی انسانی پیش می آید انسان به عنوان یک اپراتور یا بعنوان یک عامل حرکت و نیرویی فعال مطرح می شود. دقت و کارآیی افراد در مشاغل مختلف از حرف خدماتی ، تحقیقاتی و آموزشی گرفته تا کشاورزی و صنعتی ، جزو عوامل مهم در بهره‌وری  نیروی انسانی می باشد. بهره وری نیروی انسانی تنها محدود به انجام فعالیت های شغلی کاربران نیست. به بیان دیگر ، موضوع بهره وری با هر نوع فعالیتی که افراد  انجام می دهند چه درقالب تولید و چه در قالب مصرف مرتبط می باشد.درحال حاضر تقریباً 45% جمعیت دنیا و حدود 58% افراد بالای 10 سال در شمار نیروی کار جهان محسوب می شوند. ارگونومی محل کار(ergonomics in work place) بالطبع اگر بخواهیم کـاربـری کلیـه مصـرف کنندگان محـصـولات مختلف را نیز به این آمار اضافه کنیم ، کلیه افراد بشر با بحث بهره وری موضوعیت  پیدا می کنند اما سخن اینجاست که چگونه می توان کارآیی افراد را افزایش داد. در دنیای کنونی که علوم مختلف سریعاً درحال رشد و پیشرفت می باشند انتظار می رود که بخشی از مباحث علمی به این مهم یعنی ارتقاء بهره وری جامعه توجه ویژه داشته باشند.ارگونومی با طراحی سیستمهایی که افراد در آن کار می‌کنند سر و کار دارد. ارگونومی متشکل از دو کلمه یونانی ergon بمعنی کار و nomos بمعنی قانون است. تمامی سیستمهای کار شامل جزء انسانی و جزء ماشینی است که در محیط کار قرارگرفته‌اند. به هنگام طراحی هر سیستمی(طراحی ارگونومی(ergonomics design)) که انسانها و ماشینها به منظور تولید محصولی در کنار هم کار می‌کنند باید ویژگیهای افراد درگیر کار را شناخته و این ویژگیها را هنگام طراحی مدنظر قرار دهیم. این عمل کارکرد اصلی ارگونومی است.

 

  علم مهندسی عوامل انسانی یا ارگونومی که علمی انسان محور است با ارائه الگوهای نوین و کاربردی ، ابزاری کارآمد هم برای تولیدکننده و هم برای مصرف کننده محسوب می شود. ارگونومی علمی است که ضمن توجه به سلامت نیروی انسانی(ارگونومی ویژه یا برای افراد معلول و ناتوان (ergonomics specialist)) به تولید و بهره‌وری بطور دقیق می‌نگرد. این علم با هدف اصلاح شرایط سیستم های کار، روشهای طراحی ایستگاههای کار ، ابزار آلات و همچنین کنترل روشهای عوامل زیان آور محیطی را تشریح می کنند و با عنایت به مبانی رفتارشناسی انسانی ، ساختار عوامل یادشده را با خصائص انسانی مطابقت می دهد. با توجه به آنچه تاکنون ذکر شد اینگونه بنظر می رسد که ارگونومی با علوم دیگر ازجمله مهندسی صنایع ، مهندسی ایمنی ، مدیریت ، طراحی صنعتی ، مکانیک و بیومکانیک ، روانشناسی ، جامعه شناسی و مرتبط باشد.

  هدف ارگونومی اطمینان از برآورده شدن نیازهای انسان برای انجام کار بصورت ایمن و اثربخش در طراحی سیستمهای کار است.طی‌ دهه‌های‌ گذشته‌ نقش‌ حیاتی‌ ارگونومی‌ در بهبود کیفیت‌، افزایش‌ بهره‌وری‌، بهبود کیفیت‌ زندگی‌ کاری‌، ایمنی‌ وکارایی‌ کلی‌ سازمان‌ مشخص‌تر شده‌ است‌. متخصصان‌ ارگونومی‌ با بهینه‌ کردن‌ تناسب‌ بین‌ انسان‌، ماشین‌، محیط وسازمان‌ کارایی‌ انسان‌ و سیستم‌ها را بهبود بخشیده‌اند. در حال‌ حاضر توجه‌ به‌ ارگونومی‌ از حد یک‌ ابزار فراتر رفته‌ و به‌یک‌ استراتژی‌ جهت‌ بهبود کیفیت‌ و بهره‌وری‌، ایجاد محیط کار مناسب‌، پیشگیری‌ از حوادث‌ و بیماری‌های‌ ناشی‌ از کارو بهبود راندمان‌ و عملکرد انسان‌ تبدیل‌ شده‌ است‌.سیستمهای کار، سیستمهای جهت‌دار و هدفمندی هستند که خروجی مشخصی را ارائه می‌کنند. معنای کار، کوشش برای رسیدن به یک هدف است که این تعریف مناسب تر از تعاریف دیگر یعنی حاصلضرب نیرو در جابجایی یا افزایش فعالیت متابولیک بالاتر از سطح پایه است. پیچیدگی سیستم کار با افزایش اجزای ماشینی یا انسانی یا با وسیع تر شدن محیط بیشتر می‌شود. هر یک از اجزای سیستم کار می‌تواند با دیگر اجزاء بطور مستقیم یا غیرمستقیم در تعامل باشد.حیطه عمل ارگونومی بی‌نهایت وسیع بوده و محدود به کاربرد خاصی نیست.

ضرورت اجرای طرح ارگونومی در سازمان های اداری

تعریف ارگونومی(ergonomics definition)

1.ارگونومی محل کار(ergonomics in work place)

2.طراحی ارگونومی(ergonomics design)

3.ارگونومی ویژه یا برای افراد معلول و ناتوان (ergonomics specialist).

ارگونومی چیست (what is ergonomics) :

همزمان با شروع پدیده صنعتی شدن در دنیای امروز، زوش زندگی انسانها تغییر اساسی پیدا کرد.زندگی انسان ماشینی شد و شهرنشینی به عنوان یک پدیده که مشکلات متفاوتی را در سلامت جامعه ایجاد کرد، معرفی گردید. در این دوران محیط های کاری جدیدی با پیدایش  صنایع مختلف بوجود آمدند که سلامت انسانها را به نوعی به خطر انداختند. با رشد پدیده صنعتی شدن، الگوی بیماری هایی که سلامت انسان را تهدید می کرد، تغییر یافت، به طوری که از اواسط قرن بیستم شاهد کاهش بیماری های عفونی و افزایش بیماری ها و وقایع مرتبط با یک زندگی صنعتی مثل حوادث، بیماری های قلبی_عروقی و بیماری های اسکلتی_عضلانی می باشیم. پدیده دیگری که در دنیای صنعتی سلامت انسان را تهدید می کند و روز به روز بیشتر با آن روبرو می شویم، مسئله ای بنام بیماری های شغلی می باشد، از حدود قرن هجدهم میلادی دکتر رامازینی پدر علم کار به تاثیر شغل بر سلامت اشاره کرده است.وی اختلالات اسکلتی_عضلانی را در میان منشی های دفاتر اداری تشریح کرد، او باور داشت که این اختلالات بر اثر وضعیت های بدنی نامناسب، حرکات تکراری و فشارهای روحی روانی ایجاد می شود.بیماری های شغلی مجموعه ای از انواع بیماری ها می باشند که به علت عوامل موجود در محیط کار ایجاد می گردند.بیماری های مربوط به کار، گروه بسیار زیادی از بیماری ها را شامل می شوند که سر گروه آن ها بیماری های اسکلتی_عضلانی اند.بیماری های اسکلتی_عضلانی، مهمترین عامل روزهای کاری از دست رفته، عدم کارایی کارگران و هزینه های پزشکی در محیط کار می باشد.افزایش بیماری های اسکلتی_عضلانی در محیط کار ارتباط مستقیم با شرایط ارگونومی محیط کار دارد، به طوری که عواملی همچون حرکات تکراری، وضعیت های بدنی نامناسب و حمل و نقل دستی بار به روش نادرست، باعث افزایش شیوع این بیماری ها می شوند.بررسی های ارگونومی محیط کار کمک موثری می کند تا بتوان این بیماری ها و علل آنها را شناسایی نمود و تحت کنترل قرار داد.

بیان مسأله:

گسترش علوم و تکنولوژی گرچه فواید بسیار زیادی داشته،باعث رشد اقتصادی ممالک دنیا شده است،ولی مشکلات بسیار جدی از جمله کم تحرکی وناهنجاریهای جسمانی برای بشر به ارمغان اورده است.سلامت جسمانی وداشتن وضعیت بدنی مطلوب در زندگی انسان از اهمیت خاصی برخوردار است وتغییرات مثبت و منفی ان میتواند بر سایر ابعاد زندگی انها اثر بگذارد.طبق گزارش های تحقیقی  ناهنجاری اندامی اگرچه ظاهرا فیزیکی است ولی میتواند تاثیرات زیاد و جبران ناپذیری روی عملکرد قلب و عروق،دستگاه گردش خون،سیستم مرکزی اعصاب ،کارکرد عضلانی،عملکرد روانی حرکتی وبطور کلی کیفیت زندگی افراد داشته باشد .پیامدهای ناشی از وضعیت بدنی نامناسب به حدی گسترده است که ابعاد جسمی،روحی،اقتصادی واجتماعی اش قابل تعمق وبررسی جدی است.وضعیت بدنی درست احساس سلامتی را در انسان تقویت وعلاوه بر این حس لذت ناشی از انجام حرکات،فعالیت ها ومهارت رانیز برای انسان فراهم میکند.در این میان توجه به نقش ستون فقرات بسیار مهم به نظر میرسد چرا که ستون فقرات به عنوان محور حرکتی بدن میتواند در اعمال وفعالیت های مختلف به دلایل گوناگون دچار آسیب وناهنجاری گردد. بنابر همین اهمیت اگر این بخش ازبدن در معرض فشار بیش از حد یا بی تحرکی قرار گیرد علاوه بر اینکه اندامهای داخلی بدن در معرض خطر قرار میگیرند،ساختار اسکلتی و عضلانی بالا تنه نیز دچار عدم تعادل وتغییر شکل شده بر روند فعالیتهای حرکتی روزمره زندگی تاثیر میگذارند.شرایط شغلی زمینه ساز ایجاد ضایعات اسکلتی _عضلانی میباشد که امروزه شایعترین آنها ناهنجاری ها و دردهای ستون فقرات هستند.باوجود پیشرفت علم ونیز سیستم های حمایت کننده محیط کار(علم ارگونومی)اختلالات یاد شده در جمعیت شاغل رو به افزایش است. این مشکلات سبب پایین آمدن کیفیت کار،کاهش زمان مفید فعالیت وافزایش تعداد روزهای غیبت کاری شده است. ارتباط میان شرایط محیط کار و وقوع اختلالات اسکلتی_عضلانی به خصوص دردهای ستون فقرات وممانعت از مواجهه افراد باعوامل خطرزا ازجمله نشستن وایستادن طولانی مدت،وضعیت نامناسب بدن ونیروهایی که درحین کار به بدن وارد میشوند  میتواند در راستای رفع وکاهش این عوامل و کم کردن دردهای ستون فقرات موثر واقع شود.بسیاری از این گونه مشکلات در محیط کار توسط شیوه های ارگونومیکی از میان برداشته میشود.

ارگونومی محل کار(ergonomics in work place) علم ارگونومی سعی دارد با محدود کردن تنش های عصبی در محیط کار ،ایجاد یک فضای کاری مناسب محیطی برای کارمندان فراهم سازد تا بتوانند در ان محیط بدون استرس وتنش وخستگی زیاد به فعالیت بپردازند.

ارتباط تنگاتنگ انسان با محیط اطرافش در زندگی روزمره و تاثیر شرایط محیطی بر نحوه زندگی و سلامتی او از نتایج مطالعات ذکر شده کاملا مشخص است.مطالعه در مورد همسازی انسان-محیط از حدود 100 سال پیش در مقالات علوم مختلف از جمله در مدیریت به چشم میخورد.در سال های اخیر توجه زیادی نسبت به این موضوع در مطالعات تجربی برای شناخت این همسازی میان انسان و محیط انجام گرفته است. مفهوم همسازی انسان با محیط (PE)اساسا به توازن و تناسب میان ویژگی های انسان و محیط  معطوف است، به نحوی که هم فرد و هم سازمان از منافع آن بهره می جویند.از یک بعد، مفهوم همسازی انسان با محیط بصوزت سازگاری میان فرد و جنبه های خاص از محیط پیرامون او تعریف میگردد. صاحب نظران در علوم مختلف حوضه های مختلفی را برای در مفهوم همسازی انسان و محیط مورد مطالعه قرار میدهند. برجسته ترین و گسترده ترین این حوضه ها، همسازی بین انسان و محیط کار و زندگی او می باشد و با واژه هایی مانند رضایت شغلی و کیفیت زندگی و نظایر این نزدیک می باشد.نخستین بار هولند، تئوری همسازی انسان_محیط را مطرح نمود. تئوری هولند براین دیدگاه استوار است که انسان ها بر اساس شخصیت و ویژگی های فردی خود با محیط کار و زندگی خود همسازی می یابند .هولند اشاره می کند که بین ویژگی های شخصیتی فرد و محیط کار و زندگی او همسازی و تطابق ایجاد می شود. او چنین بیان میدارد که افرادی ک بشکل ضعیفی با محیط زندگی همسازی می یابند قادر به تطابق با محیط پیرامون نبوده و در انجام وظایف خود ناتوان می گردند. علاوه بر این افرادی ک دائما در صدد تغییر وظابف و کار خود می باشند بدنبال یافتن همسازی خود با محیط هستند. بیشتر تحقیقات انجام شده مبتنی بر تئوری هولند معطوف به تطابق و رضایت شغلی افراد از محیط کار می باشد. با وجود این می توان تئوری هولند را در ارتباط با محیط زندگی روزمره نیز تعمیم داد.

تعریف ارگونومی(ergonomics definition)

 

ارگونومی از دو واژه ی یونانی Ergo  به معنای کاروNomos به معنای قانون وقاعده گرفته شده است ودانشی است که در حقیقت از رابطه عام و موثر انسان وابزار ومحیط سخن میگوید و میکوشد تا با شناخت تعامل این 3 عامل بیشترین بهره وری را برای اهداف تکاملی مقوله کار در سیستم پیچیده تکنولوژی امروزی اشکار سازد .وظیفه ی مهم دانش ارگونومی این است که تعیین کند کدام قسمت از فشارهای کار انسانی که در وضعیت جدیدناشی از تغییر شرایط تکنیکی ایجاد شده است، حذف یا تابع این وضعیت شود و چگونه می توان از تواناییهای خاص انسان در این زمینه به بهترین نحو استفاده کرد.بنابراین،ارگونومی عبارت است از رعایت اصولی که باعث پیشگیری از بیماری  حوادث وافزایش بهره وری شود وتناسب کار با انسان را ایجاد نماید.هدف از مداخلات و کاربرد دانش ارگونومی رسیدن به رابطه مناسب ومنطقی بین کارکنان بامحیط،ماشین،کار وسازمان کارشان میباشد دراین شرایط است که کارکنان میتوانند تولیدو بهره وری مطلوب داشته باشند.ارگونومی میتواندفیزیولوژی وروانشناسی کارکنان رادرمحیط های کاری که سیستم پیچیده ای بین انسان،ماشین ومحیط است رامورد بررسی وتحقیق قراردهد.بسیاری از تحلیل های ارگونومی در مورد فعالیت های انسانی ریشه در مطالعات کاروزمان دارد که پایه و اساس مهندسی تولید را انجام میدهد.در نتیجه طبیعی است که در انجام تحلیل ها،ارگونومی وبهره وری را باهم درنظر بگیریم.بهبود بهره وری یک روش آسان برای ترغیب مدیریت در هزینه کردن برای برنامه ریزی وبکار گیری مداخلات ارگونومی می باشد.این روش توجیه میتواند برای اشخاصی که اطلاعات ارگونومی ندارند موثر واقع شود.علیرغم مداخلات بسیار زیاد در دهه های اخیر در زمینه ارگونومی،همچنان عوامل بسیاری در سازمانها باعث ناهنجاریهای وضعیتی واختلالات اسکلتی-عضلانی وبیماریهای پرهزینه ی ارگونومیکی میگردد.که نشان میدهدهمچنان تغییرات ارگونومیکی به اثربخشی مفیدی درمحیط تولیدی نرسیده است.لازم است پژوهش های لازم در خصوص شناخت ریسک فاکتورهای ارگونومیکی و راهکارهای رفع مشکلات در محیط های کار با هدف افزایش بهره وری و تحقق وضعیت مطلوب درسیستم های خدماتی-تولیدی خصوصا در کشورهای در حال توسعه انجام گیرد.در این ارتباط آقای پاتریک در تحقیق "تاثیر مداخله ارگونومی در جلوگیری از ضایعات اسکلتی-عضلانی"دریافت که موانع بیشماری درراه این تحقیقات وجود دارد.نتایج پژوهش ها نشان میدهد که اشاعه دانش ارگونومی در میان کارکنان برای کمک و اجرای بهتر برنامه های تولیدی وخدماتی می باشد.لذا باید تمام تلاش محققان ارگونومی در زمینه تامین عوامل ارگونومیکی مرتبط با محیط کار به صورت عملی ونتیجه بخش هم راستا گردد.

 

 

 

ضرورت انجام طرح ارگونومی:

در دهه های اخیر باصنعتی شدن کشورهای درحال توسعه میزان اسیب ها وبیماریها وحوادث ناشی از کارافزوده شده است.هرچندکه برای پیشرفت یک جامعه در زمینه های اجتماعی واقتصادی کارنقش مهم وضروری دارد محیط وشرایط کاری میتوانند عامل ایجاد مشکلات زیادی باشند.مشاغل زیادی وجود وجود دارند که شاغلین انها مجبور به قرارگیری دروضعیت های خاصی میباشند واحتمالا بسیاری ازاین مشاغل باوجود شرایط ارگونومیک،منجر به عوارض اسکلتی عضلانی درفرد میشوند.ریسک فاکتورهای مختلف موثری در ایجاد اختلالات وناهنجاریهای اسکلتی عضلانی ثبت شده اند که شامل فاکتورهای شغلی ازقبیل محیط کار،کارهای دستی وبلند کردن اشیاءسنگین می باشند.اختلالات اسکلتی عضلانی وناهنجاریهای وضعیتی از مهمترین مشکلات ارگونومیست ها است که در محیط های کاری در جهان باآن روبه روهستند.بهداشت عمومی قبلا برروی خطرات سلامتی واختلالاتی که با ریسک مرگ ومیر بالا ارتباط داشت(مانندبیماری های قلبی عروقی)تمرکز میکرد.این امرباعث از دست رفتن بارمسئولیت بیماری های رایج مثل اختلالات اسکلتی عضلانی شده است.رویداداین اختلالات ممکن است اشاره ای برمواجهه باریسک فاکتورهای محیط کار باشد می توانند منجر بهMSDs شوند هنگامی که محیط کار وانجام وظیفه درشغل خاصی به وقوع اختلالات اسکلتی کمک کنند اختلالات عضلانی اسکلتی مرتبط با(Work related Musculo-SkeletalDisorders:WMSDs)خوانده میشوند.این اختلالات یک مشکل سلامتی رایج ودلیل عمده ناتوانی وازکار افتادگی میباشد.تکنولوژی جدیدنه تنها WMSDs راکاهش نداده اند،بلکه با افزایش حرکات تکراری وضعیت های استاتیک ضمن انجام کار وعدم توجه به ارگونومی واسترس شغلی باعث افزایش ان نیز شده استعوامل مختلفی مثل محیط کار خودفردوفاکتورهای روانی در ایجاد اختلالات و ناهنجاری ها دخیل هستند.ریسک فاکتورهای محیط کار شامل نیازهای جسمانی که با انجام کاربه فرد تحمیل میشوند مثل پوسچر،نیروی موردنیاز،حرکات تکراری،طول مدت کاروارتعاش میباشند.ریسک فاکتورهای فردی شامل سن،جنس،آنتروپومتری، توان ماهیچه ای،تناسب جسمانی وفاکتورهای روانی مثل فشارهای کاری،کمبود حمایت اجتماعی ونارضایتی ازشغل می باشند.مشکلات اسکلتی معمولاکمر،گردن واندامهای فوقانی مثل شانه،آرنج،مچ وانگشتان رادرگیر میکنند. این ناراحتی ها درحدود یک سوم بیماریهای مرتبط باکار تشکیل می دهند.شیوع این ناراحتی ها عواقبی چون کاهش توان وکیفیت کار،افزایش هزینه های درمانی،افزایش زمانهای از دست رفته واز کارافتادگی زودرس را در پی خواهد داشت.این مشکلات،اغلب قابل پیشگیری هستند،بنابراین به منظور کنترل ریسک،فهم چگونگی ایجاد وظاهرشدن این اختلالات درجامعه بسیار مهم استکه بتوان ازبسیاری از این مشکلات،باتغییراتی درموارد،وسایل وتجهیزات کار یا نحوه انجام کار پیشگیری کرد.حرفه ی کارمندی یکی از شغلهای کم تحرک و ازدسته شغل های پرکاربرد درجامعه ی ایران میباشد که میتواندتمامی مضرات کم تحرکی ومشکلات ذکرشده را درپی داشته باشد درحالی که به نسبت سایرمشاغل توجه کمتری به آسیب هاو ناهنجاریهای این طیف ازجامعه شده است واکثرمطالعات درسایر مشاغل شده است